Πάνε πολλοί μήνες από
την τελευταία φορά που ένιωσα την ανάγκη
να μοιραστώ μια σκέψη μου από αυτό το
blog. Συνέβη και
συμβαίνει κυρίως επειδή νιώθω ότι όσα
έχω την ανάγκη να μοιραστώ τα μοιράζομαι
μαζί σας μέσα από το blog
μου στο gazzetta,
αλλά και επειδή συχνά δεν
βρίσκω τον χρόνο για να μιλήσω για θέματα
πέραν των ορίων της αθλητικής ρουτίνας
μου. Ο καιρός θα δείξει αν αυτό το σημείωμα
είναι μια εξαίρεση, ή η ανάγκη μου να
δημιουργήσω έναν νέο κανόνα και να
βρίσκω τον χρόνο να μιλώ για όσα σκέφτομαι
έξω από τα στενά αθλητικά όρια.
Η ανάγκη για
αυτό το post μου
προέκυψε παρακολουθώντας το “Kill the messenger”. Οχι για να μιλήσω
για την κινηματογραφική ποιότητα μιας
ταινίας, την οποία – υπό αυτό το πρίσμα
– δεν θα την έβαζα στο top10
των ταινιών του 2014 που
έχω δει, αλλά για να μοιραστώ μαζί σας
τις σκέψεις που μου έφερε μπροστά αυτή
η ταινία. Αν είσαι σπουδαστής δημοσιογραφίας,
μαθητευόμενος δημοσιογράφος ή πρωτόπειρος
της δημοσιογραφίας συνέχισε την ανάγνωση
αυτού του σημειώματος, δες την ταινία
και διάβασε την αλήθεια της, διότι
πρόκειται για πραγματική ιστορία. Οσα
γράφω σε αυτό το σημείωμα έχουν νόημα
και για εσάς που γυρεύετε όσο το δυνατόν
περισσότερη αλήθεια στην δημοσιογραφία
που “καταναλώνετε”, σε εσάς που απαιτείτε
ανόθευτη και ασιδέρωτη, ελεύθερη
δημοσιογραφία από τους δημοσιογράφους
που παρακολουθείτε. Εχει νόημα προτού
συνεχίσετε την ανάγνωση να διαβάσετε
την σύντομη wiki έκδοση
της ιστορίας του Gary Webb,
που είναι το θέμα της
ταινίας.
H ιστορία
δεν είναι ιδιαιτέρως πρωτότυπη.
Πρωταγωνιστής της ένας ερευνητικός
δημοσιογράφος, ο οποίος πέφτει πάνω σε
μια σκληρή και δύσκολη αλήθεια. Πρέπει
να διηγηθεί μια ιστορία πολύ δυσάρεστη
για τους συμπατριώτες του και ειδικότερα
για την κυβέρνησή της και τους δυνατούς
της. “Αυτή η ιστορία έχει πολλή αλήθεια
μέσα της, και δεν θα αντέξεις να την
διηγηθείς”, ακούει από μια εκ των πηγών
του στην εξέλιξη της έρευνάς του. Κι
εκείνος κάνει την επιλογή να την
ολοκληρώσει και να τη δημοσιεύσει. Με
συνέπεια να εξοστρακιστεί από το
δημοσιογραφικό κύκλωμα, δηλαδή να μείνει
εκτός δημοσιογραφίας και τελικά να
αυτοκτονήσει ή να δολοφονηθεί, διότι
ουδείς είναι σίγουρος για το ποιος έβαλε
τέλος στη ζωή του Webb.
Στην πραγματικότητα
αυτή είναι μια πολύ διδακτική ταινία
για το είδος της δημοσιογραφίας που
καθιερώθηκε και τελικώς αντικατέστησε
τον ορισμό της “δημοσιογραφία” έννοια
παγκοσμίως. Η δημοσιογραφία που εμπειρικά
διδάσκεσαι να κάνεις, ή που αναγκάζεσαι
συχνά να κάνεις δεν είναι αυτή του Webb,
επειδή φοβάσαι ότι θα έχεις το τέλος
του Webb.
Τον περασμένο
Ιανουάριο συμπληρώθηκαν 22 χρόνια από
την πρώτη μου μέρα σε δημοσιογραφικό
γραφείο. Δεν μπορώ να μετρήσω τους
δημοσιογράφους που έχω γνωρίσει,
συναναστραφεί, παρακολουθήσει,
συνεργαστεί. Και φυσικά δεν έχω
συναναστραφεί μόνο αθλητικούς
δημοσιογράφους. Εχω γνωρίσει αρκετά
καλά ορισμένους εκ των σημαντικότερων
στην ιστορία της τελευταίας 20ετίας. Κι
έχω παρακολουθήσει την δουλειά και την
πορεία αμέτρητων άλλων. Μετά από 22 χρόνια
στη δημοσιογραφία θα δυσκολευόμουν
πολύ να συμπληρώσω 10αδα σε μια λίστα
των Ελλήνων και Ελληνίδων Webb
που έχω γνωρίσει. Είμαι βέβαιος ότι
υπήρξαν και υπάρχουν πολλοί που κάνουν
τέτοια δημοσιογραφία, όμως στην
πλειονότητά τους δεν έγιναν/είναι
γνωστοί, δεν έγιναν/είναι “εμπορικοί”,
δεν αναγνωρίστηκαν/αναγνωρίζονται ως
σημαντικοί.
Είναι αμέτρητες
οι φορές στην εξέλιξη μιας δημοσιογραφικής
πορείας που ο δημοσιογράφος βρίσκεται
μπροστά σε μια αλήθεια που τον τρομάζει.
Στις περισσότερες από αυτές ο δημοσιογράφος
δεν βρίσκει αρκετά στοιχεία για να
τεκμηριώσει την αλήθεια του ρεπορτάζ
και αυτός γίνεται ο βασικότερος λόγος
για να μην το διηγηθεί δημόσια. Είναι
όμως και πάρα πολλές οι φορές που έχει
την αλήθεια, μαζί με τα στοιχεία για να
την τεκμηριώσει και να την στηρίξει
δημόσια και εκείνος επιλέγει την σιωπή.
Συνήθως για λόγους ανθρώπινους, δηλαδή
από φόβο, αλλά και συχνά επειδή επιλέγει
να εξυπηρετήσει άλλα συμφέροντα και
όχι να υπηρετήσει την αλήθεια. Κυρίως
γι' αυτό είναι που η δημοσιογραφία δεν
είναι δουλειά, και δεν είναι για όλους.
Κυρίως γι' αυτό η δημοσιογραφία, και
ειδικά η ερευνητική δεν είναι για
ανθρώπους με όραμα μια καλή επαγγελματική
ζωή προνομιούχου ιδιωτικού υπαλλήλου.
Είναι μια από τις λίγες “δουλειές” που
δεν έχεις αφεντικό, όπως ορίζει το
εγχειρίδιό της. Από τις λίγες “δουλειές”
που μπορεί να σε “αναγκάσει” να γίνεις
δυσάρεστος στα αφεντικά σου επειδή την
έκανες σωστά. Από τις λίγες “δουλειές”
που μπορεί να γίνεις δυσάρεστος στον
οικογενειακό σου κύκλο, στον περίγυρό
σου, στη μικροκοινωνία σου, στο κοινωνικό
σύνολο που είσαι ενταγμένος απλά και
μόνο επειδή την έκανες σωστά.
Δεν είναι για
όλους η δημοσιογραφία. Και δυστυχώς δεν
απευθύνεται σε όλους. Οι πολλοί έμαθαν
να είναι “καταναλωτές” μιας άλλης
έκδοσης της δημοσιογραφίας, διότι αυτή
έμαθαν και αυτή τους είπαν ότι πρέπει
να αντιλαμβάνονται ως “σωστή”. Δες το
“Kill the messenger” και θα
συνεννοηθούμε πολύ καλύτερα πάνω σε
όλα αυτά που προσπαθώ να σου πω.
