Η διαφημιστική αγορά ορίζει την ποιότητα της δημοσιογραφίας που κυριαρχεί στην Ελλάδα του 2016

Για δεύτερη σερί σεζόν το gazzetta.gr μάζεψε πολλές και σημαντικές διακρίσεις στα Digital Media Awards. Συγκέντρωσε συνολικά 8 βραβεία, τα οποία είναι μια επιπλέον πιστοποίηση της ποιότητας του περιεχομένου και της τεχνολογίας ενός portal που έχει γιγαντωθεί και έχει ξεφύγει πολύ από τα στενά όρια της “αθλητικό site” ετικέτας.

Οχι, όλοι εμείς που εργαζόμαστε για το gazzetta δεν περιμένουμε αυτά τα βραβεία για να διαπιστώσουμε αν είναι ή όχι καλή η δουλειά. Αυτό μας το φωνάζει καθημερινά η επισκεψιμότητα, τα σχόλια των αναγνωστών, τα σχόλια της αγοράς, τα σχόλια της αθλητικής κοινωνίας. Με την αφορμή αυτών των βραβείων όμως, ήθελα να διατυπώσω μια σκέψη που συχνά εκφράζω στη συναναστροφή με τους παράγοντες της αθλητικής διαφημιστικής αγοράς αλλά δεν έχω καταγράψει μέχρι σήμερα σε ένα σημείωμα.

Συχνά πιάνω τον εαυτό μου να “τα βάζει” με τους αναγνώστες επειδή αναδεικνύουν σε “εμπορικά” ένα σωρό media, τα οποία κατά την αντίληψή μου κάνουν περισσότερο ζημιά στον αθλητισμό και την κοινωνία παρά καλό. Θα 'πρεπε όμως να “τα βάζω” κυρίως με τους διαφημιστές και τους διαφημιζόμενους, διότι αυτοί αποτελούν την κινητήρια δύναμη των ψηφιακών media, αφού το εμπορικό είναι το μόνο έσοδό τους. Σε αυτή την εποχή, των digital media, που όλα είναι μετρήσιμα, οι διαφημιστές και οι διαφημιζόμενοι έχουν μπροστά τους μια πολύ καθαρή εικόνα για την απήχηση των media. Και γι' αυτό θα έπρεπε να έχουν ήδη φύγει από την εποχή που γυρεύουν μόνο πολλούς unique users και πολλά pageviews και impressions, ώστε να γίνουν, επιτέλους, επιλεκτικοί. Ανάμεσα σε ψηφιακά media που έχουν τα νούμερα επισκεψιμότητας για να σερβίρουν μια καμπάνια, όπως λένε στη δική τους διάλεκτο, θα έπρεπε να επιλέγουν αυτά που καταφέρνουν να κάνουν νούμερα με ποιοτική δημοσιογραφία και παραγωγή πρωτογενούς περιεχομένου και όχι αυτά που οπαδογραφούν, κιτρινογραφούν ή κάνουν copy&paste δημοσιογραφία. Θεωρητικώς οι διαφημιστές και οι διαφημιζόμενοι είναι προσεκτικοί στη σύνδεση ενός brand name με δημοσιογραφικό περιεχόμενο. Στην πραγματικότητα όμως οι διαφημιστές και οι διαφημιζόμενοι που επιλέγουν media για τις καμπάνιες τους με βασικό κριτήριο την ποιότητα της δημοσιογραφίας αποτελούν την μειοψηφία.

Στο gazzetta είναι αντικείμενο καθημερινής συζήτησης και διαρκούς προβληματισμού το “μας διαβάζουν παιδιά, ανήλικα παιδιά, επηρεάζουμε και διαμορφώνουμε χαρακτήρες”. Είναι μεγάλη η ευθύνη, γι' αυτό και είναι βαρύς ο πονοκέφαλος που καθημερινά μας δημιουργεί η συνείδηση ότι μας διαβάζουν τα παιδιά, τα παιδιά μας και τα ανίψια μας. Ακριβώς αυτή τη συζήτηση ήθελα πάντοτε να κάνω ανοικτά με τους διαφημιστές και τους διαφημιζόμενους: προσέξτε πού βάζετε τα λεφτά σας. Οχι μόνο, ή όχι κυρίως για την απόδοση της διαφήμισης στο brand σας, αλλά επειδή στην πραγματικότητα επιλέγετε τι θα διαβάζουν τα παιδιά σας. Εσείς δίνετε μπαταρία στα πληκτρολόγια, τις κάμερες και τα μικρόφωνα. Η δική σας δύναμη ασκεί πολύ μεγάλη επιρροή στο είδος της δημοσιογραφίας που σήμερα κυριαρχεί στην Ελλάδα. Μ' έναν τρόπο εσείς επιλέγετε ποιοι θα “πεθάνουν” και ποιοι θα “ζήσουν” για να αναθρέψουν, κοινωνικά, πολιτικά, αθλητικά, τα παιδιά σας.  

Η μοναξιά του gazzetta.gr στο Euro 2016

Αυτές τις μέρες στο gazzetta βρεθήκαμε μπροστά στην σοκαριστική διαπίστωση ότι είμαστε το μοναδικό ελληνικό Μέσο Ενημέρωσης που έχει κάνει αποστολή στη Γαλλία για να καλύψει το Euro 2016. Προσέξτε, δεν είμαστε το μοναδικό site, αλλά το μοναδικό Μέσο Ενημέρωσης που έχει κάνει αποστολή. Και για να είμαι ακριβής, όχι απλώς αποστολή, αλλά αποστολή δύο δημοσιογράφων, οι οποίοι καθημερινά μεταφέρουν με κείμενα, εικόνες και videos όλα όσα ζουν εντός και – κυρίως – εκτός των εδρών διεξαγωγής των αγώνων της τελικής φάσης του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος ποδοσφαίρου.

Δεν θα επεκταθώ στα όσα έχουμε κάνει προκειμένου να ετοιμάσουμε μια δημοσιογραφική παραγωγή προδιαγραφών Euro, όπως για παράδειγμα το πιο σύγχρονο match center, τον πιο εξελιγμένο οδηγό της διοργάνωσης ή την αρθρογραφία του MVP του Euro 2004 Θοδωρή Ζαγοράκη, ούτε θα σταθώ στον αριθμό των δημοσιογράφων και των τεχνικών που εργάζονται για την κάλυψη του Euro 2016 στο gazzetta. Δεν είναι αυτό το νόημα αυτού του σημειώματος. Γράφω κυρίως για να υπογραμμίσω την απογοήτευση, στα όρια θλίψης, που προκαλεί αυτή η διαπίστωση. Στην Ελλάδα του 2016 τα media δεν βρίσκουν κανένα νόημα να εγκρίνουν την δαπάνη για την δημοσιογραφική κάλυψη ενός τόσο σημαντικού αθλητικού γεγονότος. Δεν έχει νόημα να συγκρίνω το σήμερα με το 2004, ή το 2008, ή ακόμη και το 2012, δηλαδή με τον καιρό που οι Ελληνες απεσταλμένοι του Τύπου ήταν από δεκάδες έως και εκατοντάδες. Στέκομαι σε αυτό που συμβαίνει σήμερα και το σχολιάζω ως μεμονωμένο γεγονός, διότι αυτό από μόνο του φωνάζει και δείχνει πού πηγαίνει η αθλητική (και φυσικά όχι μόνο αυτή) δημοσιογραφία στην Ελλάδα. Επιβιώνει πλέον μόνο η δημοσιογραφία που συμφέρει επιχειρηματικά, η δημοσιογραφία του copy&paste, η δημοσιογραφία της αναπαραγωγής της επικαιρότητας που καταγράφεται με πανομοιότυπο τρόπο από το σύνολο των media. Το junk food.

Στην Ελλάδα του 2016, στην copy&paste δημοσιογραφία υπάρχει χώρος μόνο για εργάτες των -500 ευρώ μηνιαίως, οι οποίοι τα (αντι)γράφουν όλα και συμφέρουν. Η Ελλάδα του 2016 ακυρώνει την ερευνητική δημοσιογραφία και δεν ξοδεύει ευρώ για να δημιουργεί μοναδικό περιεχόμενο. Ο χαρακτήρας του newsmaker έχει πλήρως διαγραφεί από τα στοιχεία της δημοσιογραφικής ταυτότητας. Αυτή έχει καταντήσει μια εντελώς άλλη δουλειά από αυτή που ήταν και κυρίως από αυτή που θα 'πρεπε να είναι.

Στο gazzetta θα 'πρεπε να καμαρώνουμε και να το φωνάζουμε παντοιοτρόπως ότι στην κορυφαία ποδοσφαιρική εκδήλωση της χρονιάς αποδεικνύουμε στον επισκέπτη μας ότι κάνει καλά που μας εμπιστεύεται διότι ζούμε όσα γράφουμε. Στην πραγματικότητα όμως οι δημοσιογράφοι θλιβόμαστε και ανησυχούμε. Διότι όχι, δεν είμαστε εμείς οι ξύπνιοι και οι άλλοι οι χαζοί. Προφανώς όλοι οι επικεφαλής των media αντιλαμβάνονταν το νόημα μιας αποστολής στη Γαλλία, αλλά συνάντησαν την άρνηση των επιχειρηματιών, είτε επειδή αυτοί δεν είναι αυθεντικοί εκδότες και δεν οραματίζονται την “εμπορία” ποιοτικού δημοσιογραφικού περιεχομένου και έχουν μάθει στον εύκολο και ρηχό τρόπο του κέρδους, είτε επειδή η διαφημιστική αγορά τους δείχνει ότι δεν ξέρει να απαιτεί με τη στάση της και τον παρά της την προβολή των προϊόντων της μέσα από ποιοτικά δημοσιογραφικά προϊόντα.  

12 χρόνια μετά το θαύμα του Euro 2004 “απασχολεί” μέχρι και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα...

Χρόνο με τον χρόνο, τετραετία με την τετραετία, κάθε Euro που έρχεται και περνά, τώρα που παίρνουμε μια απόσταση ασφαλείας από το 2004, συνειδητοποιώ με κάθε ευκαιρία το μέγεθος της εντύπωσης που προκάλεσε στους ποδοσφαιρόφιλους όλου του πλανήτη αυτό που έκανε η Εθνική με τον Οτο Ρεχαγκελ.

Στη διάρκεια του τελευταίου μήνα είναι αρκετές οι φορές που απάντησα σε ερωτήσεις Ευρωπαίων συναδέλφων μου από ευρωπαϊκά media, τα οποία ενόψει του Euro 2016 που μόλις ξεκινά επιχειρούσαν ένα flashback και ήθελαν να δώσουν έμφαση στην μεγαλύτερη έκπληξη όλων των εποχών. Μεγαλύτερη έκπληξη όμως μου προκάλεσε το γεγονός ότι απάντησα σε ερωτήσεις μιας αθλητικής εφημερίδας που κυκλοφορεί στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, την Sport360, τον μεγαλύτερο πάροχο αθλητικού ειδησεογραφικού περιεχομένου στη Μέση Ανατολή.

Ακόμη και σήμερα, 12 χρόνια μετά, ο πλανήτης ψάχνει απαντήσεις που εξηγούν το θαύμα της Ελλάδας πίσω στο 2004. Μου δίνει χαρά να διαπιστώνω ότι εκείνος ο άθλος δεν έχει ξεθωριάσει ούτε στα μάτια των ξένων. Την ίδια ώρα που με λυπεί το γεγονός ότι τούτες τις μέρες η Εθνική περιοδεύει στην Αυστραλία αντί να ετοιμάζεται για την τελική φάση του – θεωρητικά – πιο “εύκολου” Euro, αυτού των 24 και όχι 16 συμμετεχόντων.

* Αν θέλεις να διαβάσεις ένα μέρος του αφιερώματος της έντυπης έκδοσης, πάτα εδώ.